Membicarakan Makmal dan Bilik Sains -Siri 1

MAKMAL DAN BILIK SAINS
(Makmal Sains untuk Sekolah Menengah , Bilik Sains untuk Sekolah Rendah )

Makmal atau bilik sains merupakan tempat yang penting dan istimewa bagi guru dan pelajar meneroka konsep dan melakukan kerja amali. Definisi makmal atau bilik sains adalah seperti berikut:

1.1 Definisi
1.1.1
Makmal sains ialah ruang yang digunakan untuk mengajar, membuat analisis, penyelidikan, menjalankan eksperimen dan penghasilan bahan di sekolah menengah.
Laboratory.Design.com

Makmal ialah tempat mengadakan percubaan atau penyelidikan segala sesuatu yang berhubung dengan ilmu sains (fizik, kimia, dan lain-lain).
Kamus Dewan edisi keempat

1.1.2 Dalam konteks Sekolah Rendah, Bilik sains ialah ruang yang digunakan untuk mengajar, membuat analisis, penyelidikan, menjalankan eksperimen, dan penghasilan bahan.

1.2 Justifikasi Keperluan Makmal dan Bilik Sains

Kurikulum Sains memerlukan murid menjalani aktiviti ‘hands-on’ menggunakan pendekatan inkuiri semasa proses pembelajaran. Pembelajaran melalui penerokaan dan menjalankan sendiri eksperimen dapat menguja perasaan ingin tahu dan seterusnya memberi kefahaman mendalam yang menjadi asas kepada prinsip Sains.

Pembelajaran sains perlu dijalankan di Makmal Sains atau Bilik Sains untuk:

1.2.1 Memastikan P&P mata pelajaran sains lebih efektif.

1.2.2 Mengembangkan kemahiran saintifik yang meliputi pemikiran secara saintifik, kemahiran menjalankan penyiasatan dan penyelidikan sains serta kemahiran manipulatif

1.2.3 Membolehkan eksperimen dijalankan dengan aktif, di tempat yang lebih sesuai.

1.2.4 Memperkembangkan lagi semangat ingin tahu dan minat terhadap sains dan membentuk serta mengamalkan nilai-nilai sains dan nilai-nilai murni.

1.2.5 Memberikan ruang yang lebih kondusif dan sesuai bagi memperkenalkan mata pelajaran Sains pada setiap peringkat sekolah rendah.

1.2.6 Menggalakkan murid mengikuti pelajaran sains dengan lebih berkesan dan juga untuk menanam minat sains dalam kalangan murid.

1.2.7 Memudahkan capaian Internet (di makmal-makmal yang tersedia Internet).

1.2.8 Menggalakkan lebih ramai pelajar menceburi bidang sains, selari dengan sasaran KPM mencapai Dasar 60:40

1.3 Susun atur Makmal Sains
Reka bentuk makmal berbeza bergantung kepada beberapa faktor seperti fungsi, bahan dan peralatan, dan bilangan pengguna. Jenis reka bentuk dan pelan susun atur bergantung kepada kelulusan pelan dan jenis projek pembangunan (contohnya pelan Jabatan Kerja Raya, ‘Project Management Consultant’ dan lain-lain).

Kedudukan Makmal Kimia disusun sesuai dengan kemudahan memberi bantuan kecemasan sekiranya berlaku kebakaran atau tumpahan bahan kimia mengkakis.

1.3.1 Kedudukan Makmal Kimia sebaiknya berada di aras bawah, Makmal Biologi di aras satu dan Makmal Fizik di aras dua. Makmal Sains Am boleh berada di aras satu atau di aras dua. Bilik persediaan dikongsi antara dua makmal sains dan berada di antara dua makmal tersebut.


1.3.2 Makmal Sains Tingkatan 6

Murid Tingkatan 6 perlu mempunyai Makmal Sains Tingkatan 6 untuk mengelakkan pertembungan waktu penggunaan dengan murid Tingkatan 4 dan 5.

1.4 Keperluan Perabot dan Peralatan Asas

1.4.1 Setiap makmal sains perlu mempunyai keperluan asas perabot dan peralatan, seperti berikut:

1. Meja makmal
2. Bangku makmal
3. Komputer
4. Pencetak
5. Bakul sampah
6. DLP
7. Papan tulis
8. Papan putih beroda
9. Skrin
10. Langsir 1 set untuk bilik
11. Meja komputer
12. Pembesar suara
13. Rak peralatan sains
14. Almari
15. Kabinet
16. Penggantung carta
17. Pemadam api
18. Selimut api
19. Penggera kebakaran
20. Bekas simpanan bahan sisa
21. Bekas simpanan bahan rosak
22. Kebuk Wasap
23. Pancuran dan pencuci mata
24. Kipas pengudaraan
25. Kit Pertolongan Cemas

1.4.2 Perabot dan Peralatan Asas dalam Bilik Sains

1 Meja makmal
2 Bangku makmal
3 Komputer
4 Printer
5 DLP
6 Meja komputer
7 Skrin
8 Pembesar suara
9 Papan tulis
10 Papan putih beroda
11 Bakul sampah
12 Langsir 1 set untuk bilik
13 Kabinet
14 Almari cermin
15 Rak buku
16 Penggantung carta
17 Rak peralatan sains
18 Kit Pertolongan Cemas
19 Pemadam api
20 Penggera kebakaran
21 Selimut Kalis Api

1.5 Peralatan Asas Dalam Bilik Persediaan Makmal dan Bilik Sains

1.5.1 Peralatan asas yang perlu ada dalam Bilik Persediaan Makmal Sains adalah seperti berikut:

Bil Perabot/Peralatan
1 Meja persediaan
2 Kerusi
3 Rak
4 Peti sejuk
6 Papan notis

Insyaallah bertemu kita lagi berbicara hal ini dalam siri 2 nanti..